We wrześniu ściany krwawią

Recenzja „We wrześniu ściany krwawią” Autor: Carissa Orlando Wydawnictwo: Akurat Współpraca reklamowa, barter "Ściany domu znów krwawiły. Można było się tego spodziewać; wszak nadszedł już wrzesień. Krew nie byłaby taka zła, gdyby co noc nie towarzyszyły jej jęki, które pod koniec miesiąca, jak w zegarku, przechodziły w krzyk." Czy można pokochać dom, który żyje własnym mrocznym życiem? Carissa Orlando w swojej powieści „We wrześniu ściany krwawią” pokazuje, że tak i że to uczucie potrafi być bardziej toksyczne niż jakikolwiek duch. Margaret przez całe życie marzyła o miejscu, które będzie naprawdę jej, o domu z duszą, z historią, z werandą, na której pachnie kawa, a drewno skrzypi jak wspomnienie dzieciństwa. Gdy wraz z mężem wprowadza się do wiktoriańskiej posiadłości, wszystko wydaje się idealne. Ale ten dom nie jest pusty. Ma swoich mieszkańców. I swoje rytuały. Co roku we wrześniu ściany zaczynają krwawić, duchy dawnych mieszkańców domagają się uwagi. Mąż nie wytrzymuje, córka nie ma pojęcia o prawdziwym obliczu rodzinnego gniazda, a Margaret… trwa. Zdeterminowana, żeby utrzymać pozory normalności, nawet jeśli musi rozmawiać z duchem służącej i udawać, że to po prostu kolejny dzień w raju. Bo ten dom, z całym swoim mrokiem, jest jej. Zamiast uciekać, próbuje zrozumieć i zaakceptować to, co się dzieje, a jej upór oraz zdolność adaptacji czynią z niej jedną z ciekawszych postaci współczesnej literatury grozy. Orlando subtelnie rysuje jej psychologiczny portret, odsłaniając skrywaną pod warstwą ironii samotność i tęsknotę za normalnością. Autorka nie tworzy tu prostego horroru o nawiedzonym domu. Ona pisze o człowieku, który staje się więźniem własnych emocji. Dom to nie tylko scena wydarzeń, to metafora psychiki Margaret: pełna pęknięć, skrywanych sekretów i duchów, których nie da się przepędzić świecą ani modlitwą. Z chirurgiczną precyzją łączy grozę z dramatem psychologicznym, pokazując, że prawdziwy strach nie zawsze czai się za drzwiami piwnicy, czasem mieszka w nas samych. To symbol małżeństwa, które rozpadło się pod ciężarem przemilczeń, winy i obsesyjnego przywiązania. Mistrzowsko gra z czytelnikiem: chwilami wydaje się, że to czysty horror, by po chwili uderzyć emocjonalną prawdą o samotności i strachu przed utratą kontroli. To powieść, która nie epatuje krwią, choć ta dosłownie spływa po ścianach. Strach rodzi się tu z ciszy, z codziennych rozmów z duchami, z desperackiej próby utrzymania normalności, gdy rzeczywistość powoli się rozpada. A kiedy przychodzi wrzesień, wszystko, co tłumione, zaczyna wypływać na powierzchnię. W miarę rozwoju fabuły napięcie rośnie, a każda kolejna strona odsłania kolejne tajemnice domu i jego nadprzyrodzonych mieszkańców. Orlando nie unika brutalności, ale nie epatuje nią bezcelowo, krew, krzyk i śmierć są tu tylko tłem dla czegoś znacznie bardziej niepokojącego: refleksji nad tym, jak daleko można się posunąć, by utrzymać iluzję szczęścia. Autorka w mistrzowski sposób odświeża klasyczny motyw nawiedzonego domu, zamieniając strach w poruszającą refleksję o akceptacji i współistnieniu z tym, co nieznane. Buduje napięcie subtelnie, niemal podskórnie. Nie znajdziemy tu tanich strachów ani przewidywalnych zwrotów akcji, za to z emocjonalnym ciężarem, który przygniata z każdą stroną coraz mocniej. Zamiast tego, sieć drobnych detali, które z początku wydają się nic nieznaczące, by w finale ułożyć się w obraz tak logiczny, że aż przerażający. To książka, którą czyta się z rosnącym poczuciem, że coś tu nie gra, a jednak nie potrafi się od niej oderwać. Siłą powieści jest sposób, w jaki autorka manipuluje punktem widzenia. Narracja pierwszoosobowa sprawia, że jesteśmy zamknięci w głowie bohaterki, skazani na jej wersję wydarzeń. Czytając, ma się wrażenie, że dom Margaret to nie tylko miejsce, ale stan umysłu. Że każdy z nas nosi w sobie taki wrzesień – moment, w którym przeszłość wraca, a ściany naszego świata zaczynają pękać. Na zakończenie dostajemy zwrot akcji, który dosłownie zapiera dech. To zakończenie nie tylko zaskakuje, ale też doskonale domyka wszystkie wątki, pozostawiając czytelnika z uczuciem satysfakcji i lekkiego oszołomienia.

W swoim debiucie „We wrześniu ściany krwawią” Carissa Orlando przekłada motywy znane z historii o duchach i nawiedzonych domach na to, czym naprawdę zawsze były: na opowieść o człowieku, o tym, co wzbudza nasz lęk i ból tak nieznośny, że nie da się go ująć w sposób dosłowny. To historia Margaret, kobiety w średnim wieku, która wraz z mężem wprowadziła się do wymarzonego domu. Dom jednak jest nawiedzony, a mąż nie potrafi dostosować się do zasad, które sprawiają, że Margaret potrafi w domu normalnie funkcjonować. Zatem znika. Historię poznajemy w narracji pierwszoosobowej z perspektywy Margaret, której akceptacja tego, co dzieje się w domu, kontrast pomiędzy jej spokojem, a makabrą, z jaką się styla, mogą powodować wybuchy śmiechu. Autorka zręcznie gra pomiędzy obrzydzeniem a śmiechem, sprawiając, że patrzymy na to, co głębiej, na to, co kryje się pod warstwą fabularną. Bo ta, choć dobrze rozpisana i pochłaniająca, nie jest tak ważna, jak to, co pod spodem - warstwa psychologiczna, w której przyglądamy się temu, jak łatwo do wszystkiego się przyzwyczaić - nawet do zła czającego się w piwnicy. To opowieść o trudach relacji - partnerskich i rodzicielskich, o przyjaźni i samotności. To historia bogata w emocje wszelakie - sama przy niej się śmiałam, zaciskałam pięści i płakałam. Świetne, innowacyjne podejście do gatunku horroru, zaskakujący, świeży debiut!